Monday, June 4, 2007

สภาพของระบบสาธารณะสะท้อนสภาพทางสังคม

มีคำกล่าวว่า ถ้าอยากรู้ว่าสภาพสังคมนั้น ๆ เป็นอย่างไร ก็ให้ดูจากสภาพของพื้นที่หรือสิ่งของสาธารณะเป็นสำคัญ ถ้าสังคมนั้นมีความเท่าเทียมกันในหมู่พลเมือง สภาพของพื้นที่หรือสิ่งของสาธารณะก็จะสะท้อนให้เห็นความเท่าเทียมกันออกมา หรือถ้าสังคมนั้นให้ความสำคัญกับความปลอดภัย พื้นที่หรือสิ่งของสาธารณะก็จะมีมาตรฐานด้านความปลอดภัยสูง ซึ่งเราก็สามารถจะเข้าใจสังคมไทยได้จากสภาพของสิ่งของสาธารณะเช่นกัน

รถประจำทางสาธารณะคันนี้สะท้อนภาพและสื่อความหมายมากมายไปยังสภาพสังคมไทย รถสาธารณะที่ต้องมีความปลอดภัยทั้งกับผู้โดยสารและคนอื่น ๆ ที่ไม่ได้โดยสารด้วย กลับมีสภาพที่ไม่ปลอดภัยโดยสิ้นเชิง ประตูทางออกฉุกเฉินก็ไม่อยู่ในสภาพที่จะใช้งานได้ดี ตัวถังรถก็ไม่แน่นและขยับเวลาที่รถเคลื่อนที่ ปรากฏการณ์นี้เป็นเรื่องปกติของประเทศไทย เพราะคนไทยอยากได้สิ่งที่ดี แต่ไม่อยากจ่ายสตางค์ รถโดยสารประจำทางต้องการการซ่อมบำรุงให้อยู่ในสภาพดี จึงต้องมีรถจำนวนมากกว่าที่ใช้วิ่งจริงเอาไว้สำรองเวลาที่รถบางส่วนต้องเข้าซ่อมบำรุงตามวงรอบ หรือรถเสีย การที่จะมีรถเอาไว้สำรองคือต้นทุนการให้บริการที่เพิ่มขึ้น แต่คนไทยไม่ยอมจ่ายค่าตั๋วในราคาที่เพิ่มขึ้น เพื่อให้ได้รับความปลอดภัยกลับมา จึงต้องทนใช้รถที่ไม่ได้มาตรฐานอยู่ต่อไป และถ้าเกิดอุบัติเหตุขึ้นมา กลับไม่ได้หาเหตุผลที่เป็นวิทยาศาสตร์ แต่กลับให้เหตุผลทางไสยศาสตร์ว่าเกิดจากความซวย หรือผิดผีอะไรไปเรื่อย ปัญหาจึงยังคงอยู่ต่อไป เพราะผีหรือเทพเจ้า ไม่สามารถช่วยใครได้ตลอดหรอก มาตรฐานด้านความปลอดภัยต่างหากที่จะช่วยป้องกันอุบัติเหตุได้