ไม่มีกฎเกณฑ์ในการแข่งขันทางธุรกิจ

การแข่งขันกันทางธุรกิจ คือการต่อสู้เพื่อความอยู่รอดขององค์กรและสมาชิกในองค์กร ใครจะบอกว่าการแข่งขันทางธุรกิจเป็นการต่อสู้ที่มีความยุติธรรมและตรงไปตรงมาก็คงเป็นการกล่าวถึงภาพในอุดมคติเท่านั้น เพราะในความเป็นจริงแล้วการแข่งขันทางธุรกิจเป็นการแข่งขันเพื่อการอยู่รอด สู้ไม่ได้ก็ต้องตายในทางธุรกิจ จึงไม่มีกฎกติกาใด ๆ ทั้งสิ้น กฎหมายที่ออกมาควบคุมการแข่งขันเป็นเพียงเสือกระดาษที่ไม่มีใครกลัว และมีวิธีการในการหลีกเลี่ยงมากมาย มีคนเปรียบการแข่งขันทางธุรกิจไว้อย่างน่าสนใจว่า เหมือนกับ "หมากัดกัน" เพราะไม่มีกฎเกณฑ์ใด ๆ ทั้งสิ้น บอกให้หยุดก็ไม่หยุด จนกว่าจะต้องเอาน้ำร้อนมาราดให้แยกออกจากกัน แต่ก็แยกกันได้ชั่วคราว ถ้าวันไหนมาทับเส้นทางธุรกิจกันเมื่อไหร่ก็กัดกันอีก ผู้เขียนเคยพบตัวอย่างของการแข่งขันทางธุรกิจในรูปแบบแปลก ๆ มามากมาย จึงบันทึกเอาไว้เป็นหลักฐาน

เรื่องที่หนึ่ง เมื่อสิบกว่าปีที่แล้ว ผู้เขียนเพิ่งจบการศึกษามาใหม่ ๆ เข้าไปทำงานควบคุมการก่อสร้างคอนโดมิเนียมระดับหรูหรามาก ยูนิตเล็กที่สุดราคา 14 ล้านบาท ในโครงการนี้ต้องติดจานดาวเทียมรวมทั้งอาคารเอาไว้แจกจ่ายตามห้องให้กับลูกค้าด้วย ผู้เขียนมีหน้าที่เปรียบเทียบข้อเสนอของผู้ผลิตจานดาวเทียมแล้วส่งให้เจ้าของโครงการตัดสินใจ ผู้เขียนเรียกผู้ผลิตมาสองราย ซึ่งเป็นผู้ผลิตชื่อดังทังสองเจ้า บริษัท A ผู้เขียนไม่รู้จักเป็นการส่วนตัว ส่วนบริษัท B ผู้บริหารเป็นพ่อของเพื่อนผู้เขียน ผู้เขียนเรียกบริษัท A มาคุยก่อน แล้วก็บอกพนักงานขายไปตามตรงว่า คู่แข่งของคุณคือบริษัท B นะ ให้บอกผมหน่อยว่าของคุณดีกว่าบริษัท B อย่างไร พนักงานขายบอกว่า บริษัท B เขาเลิกผลิตไปแล้ว ผมได้ยินดังนั้น จึงบอกว่า อย่าลุกหนีไปไหนนะ แล้วก็ยกหูโทรศัพท์โทรหาพ่อเพื่อนผมที่เป็นผู้บริหารบริษัท B ทันที แล้วก็พูดลงไปในสายต่อหน้าพนักงานขายคนนั้นว่า "คุณพ่อครับ บริษัท A เขาบอกว่า บริษัทของพ่อเลิกทำจานดาวเทียมแล้วครับ" คำตอบก็คือ ยังไม่เลิก ยังทำและขายอยู่ทุกวัน พนักงานขายบริษัท A นั่นหน้าซีด ผมวางหูแล้วบอกว่า ยังไงผมก็ไม่ซื้อของคุณโดยเด็ดขาด วิธีการแข่งขันของคุณทุเรศเกินไป แค่เริ่มคุยกันคุณยังหลอกผมเพื่อให้ได้งาน แล้วผมจะไว้ใจให้คุณทำงานได้อย่างไร ตอนหลังเจอพ่อเพื่อนอีกครั้ง แกบอกว่า แกเฉย ๆ มากกับเรื่องนี้ เพราะยุทธศาสตร์แบบนี้เป็นเรื่องปกติที่พบได้บ่อย ๆ

เรื่องที่สอง ผมอยู่ต่างจังหวัด สมัยก่อนยังไม่มี Hi-speed internet ตั้งใช้ dial-up สถานเดียว ผมมีคนรู้จักเป็นผู้บริหารบริษัทอินเตอร์เนท ก็เลยซื้อชั่วโมงของเขามาใช้ ปรากฏว่า คู่สายที่ต้องเชื่อมต่ออินเตอร์เนท โทรไม่เคยติดเลย หลายวันทีเดียว ทนไม่ไหวก็เลยโทรไปถามคนรู้จักคนนั้น เขารับฟังปัญหาแล้วบอกว่าพอจะเดาได้แล้วว่าสาเหตุคืออะไร ขอเวลาตรวจสอบแป๊บหนึ่ง เดี๋ยวโทรกลับ สักสิบห้านาทีแกก็โทรกลับมา แล้วบอกว่าลองต่อดู ตอนนี้เข้าได้แล้ว ผมลองดูก็จริงดังว่า แกเล่าให้ฟังว่า คู่สายอินเตอร์เนทอยู่ที่สำนักงานขององค์การโทรศัทพ์ประจำจังหวัด แล้วบริษัทคู่แข่งก็จ้างพนักงานขององค์การนั่นแหละให้ชักสายของบริษัทอื่น ๆ ออกให้หมด เมื่อลูกค้าบริษัทอื่นเชื่อมต่อไม่ได้ เขาก็เปลี่ยนมาใช้ของบริษัทที่เชื่อมต่อได้เเองแหละ แกบอกว่า วิธีการแข่งขันแบบนี้เป็นเรื่องปกติอีกเช่นกัน